Κατασχέσεις μπορούν να γίνονται και από κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, αν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και δεν έχουν δηλώσει όλοι τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το Δημόσιο έχει την ευχέρεια να κατάσχει από κοινούς λογαριασμούς τα διαθέσιμα υπόλοιπα που αντιστοιχούν στα ποσοστά κυριότητας που κατά τεκμήριο έχουν οι οφειλέτες του Δημοσίου στους συγκεκριμένους λογαριασμούς, έστω κι αν οι έτεροι συνδικαιούχοι-μη οφειλέτες του Δημοσίου έχουν δηλώσει τους λογαριασμούς αυτούς ως «ακατάσχετους». Οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί προστατεύονται μόνο όταν οι συνδικαιούχοι δηλώσουν τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο.
Προκειμένου να γίνει κατανοητή η διάταξη αυτή που δημιουργεί πολλά προβλήματα καθώς αρκετοί φορολογούμενοι διαπιστώνουν ότι η εφορία αντλεί ποσά από τους λογαριασμούς τους, χωρίς οι ίδιοι να χρωστούν να αναφέρουμε ένα παράδειγμα.
Σε ένα τραπεζικό λογαριασμό υπάρχουν δύο δικαιούχοι, ο Α και ο Β. Ο Α έχει δηλώσει στο taxisnet τον λογαριασμό ως μισθοδοτικό και ακατάσχετο, οπότε θεωρεί ότι η εφορία δεν μπορεί να του κατάσχει, ποσά ώστε το υπόλοιπό του να πέσει κάτω των 1.250 ευρώ, ενώ πληρώνει κανονικά τους φόρους του. Ο Β, δεν έχει δηλώσει τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο και ταυτόχρονα έχει ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία.
Στην περίπτωση αυτή το Δημόσιο μπορεί να κατάσχει μέρος ή ολόκληρο το ποσό που αντιστοιχεί στο 50% του διαθέσιμου υπολοίπου του συγκεκριμένου λογαριασμού. Αυτό συμβαίνει επειδή η εφορία θα θεωρήσει κατά τεκμήριο ότι αυτό (το 50%) ανήκει στον συνδικαιούχο του λογαριασμού, που είναι και οφειλέτης του Δημοσίου, ακόμη και αν ο ίδιος δεν έχει καταθέσεις στον συγκεκριμένο λογαριασμό. Δηλαδή, αν το υπόλοιπο του λογαρισμού είναι 2.000 ευρώ και προέρχεται εξ’ ολοκληρου από μισθούς ή συντάξεις του Α συνδικαιούχου που δεν χρωστάει, η κατάσχεση έναντι του χρέους του Β συνδικαιούχου (ο οποίος χρωστάει) μπορεί να γίνει επί του ποσού των 1.000 ευρώ, δηλαδή στο 50% του διαθέσιμου υπολοίπου.
Κατόπιν, απορεί ο πρώτος δικαιούχος γιατί η εφορία του κατέσχεσε τον μισθό ή τη σύνταξη.
Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα, καθώς στην προκειμένη περίπτωση, ο Β συνδικαιούχος, μπορεί να έχει δηλώσει άλλον τραπεζικό λογαριασμό ως ακατάσχετο.
Σε κάθε περίπτωση, για να προστατευτούν όλοι οι συνδικαιούχοι, θα πρέπει να δηλώσουν και οι δύο, ως ακατάσχετο τον ίδιο λογαριασμό, διαφορετικά, όταν υπάρχουν οφειλές, θα υπάρχουν τα προβλήματα.
Η διάταξη
Σε έγγραφο της ΑΑΔΕ, που κοινοποιήθηκε πρόσφατα στη Βουλή αναφέρονται τα ακόλουθα:
"...από την ανωτέρω διάταξη νόμου προκύπτει ότι προστατεύονται ως ακατάσχετες μόνο οι καταθέσεις του ενός και μοναδικού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δηλωθέντος ως ακατάσχετου λογαριασμού και μέχρι του ύψους των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ μηνιαίως. ανεξαρτήτως προελεύσεως αυτών (δηλαδή ανεξάρτητα από το εάν αφορούν ποσά μισθοδοσίας, σύνταξης ή περιοδικά καταβαλλόμενου ασφαλιστικού βοηθήματος), προκειμένου κάθε φυσικό πρόσωπο να διασφαλίσει ένα αποδεκτό επίπεδο διαβίωσης, ακόμη και αν ο μισθός/σύνταξη του είναι κατώτερος/η αυτού.
Ο χαρακτηρισμός ενός λογαριασμού ως μισθοδοτικού ή συνταξιοδοτικού ή πίστωσης ασφαλιστικών βοηθημάτων περιοδικά καταβαλλόμενων έχει σημασία μόνο ως προς την υποχρέωση του φορολογουμένου να δηλώσει αυτόν ως τον μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό, εφόσον υφίσταται τέτοιος. Σε κάθε περίπτωση, τονίζεται ότι είναι υποχρεωτική η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης προκειμένου να προστατευθούν οι καταθέσεις ενός μοναδικού λογαριασμού του οφειλέτη από κατάσχεση του Δημοσίου σε βάρος του στα χέρια Πιστωτικών Ιδρυμάτων έως του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως. Εάν δεν προβεί στη δήλωση αυτή ο φορολογούμενος, οι πάσης φύσεως καταθέσεις του δεν προστατεύονται έναντι του Δημοσίου.
Επιπρόσθετα, με το άρθρο 4 του ν. 5638/1932 «περί καταθέσεως εις κοινόν λογαριασμόν», τον οποίο εφαρμόζουν τα Πιστωτικά Ιδρύματα, σε περίπτωση κατάσχεσης κοινού λογαριασμού, τεκμαίρεται αμάχητα έναντι του κατασχόντος ότι η κατάθεση ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατ’ ίσα μέρη και επομένως η κατάσχεση εκτείνεται μόνο στο μερίδιο που ανήκει στον καθού η κατάσχεση και όχι σε όλο το λογαριασμό».
Κατασχέσεις μπορούν να γίνονται και από κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, αν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και δεν έχουν δηλώσει όλοι τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το Δημόσιο έχει την ευχέρεια να κατάσχει από κοινούς λογαριασμούς τα διαθέσιμα υπόλοιπα που αντιστοιχούν στα ποσοστά κυριότητας που κατά τεκμήριο έχουν οι οφειλέτες του Δημοσίου στους συγκεκριμένους λογαριασμούς, έστω κι αν οι έτεροι συνδικαιούχοι-μη οφειλέτες του Δημοσίου έχουν δηλώσει τους λογαριασμούς αυτούς ως «ακατάσχετους». Οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί προστατεύονται μόνο όταν οι συνδικαιούχοι δηλώσουν τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο.
Προκειμένου να γίνει κατανοητή η διάταξη αυτή που δημιουργεί πολλά προβλήματα καθώς αρκετοί φορολογούμενοι διαπιστώνουν ότι η εφορία αντλεί ποσά από τους λογαριασμούς τους, χωρίς οι ίδιοι να χρωστούν να αναφέρουμε ένα παράδειγμα.
Σε ένα τραπεζικό λογαριασμό υπάρχουν δύο δικαιούχοι, ο Α και ο Β. Ο Α έχει δηλώσει στο taxisnet τον λογαριασμό ως μισθοδοτικό και ακατάσχετο, οπότε θεωρεί ότι η εφορία δεν μπορεί να του κατάσχει, ποσά ώστε το υπόλοιπό του να πέσει κάτω των 1.250 ευρώ, ενώ πληρώνει κανονικά τους φόρους του. Ο Β, δεν έχει δηλώσει τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο και ταυτόχρονα έχει ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία.
Στην περίπτωση αυτή το Δημόσιο μπορεί να κατάσχει μέρος ή ολόκληρο το ποσό που αντιστοιχεί στο 50% του διαθέσιμου υπολοίπου του συγκεκριμένου λογαριασμού. Αυτό συμβαίνει επειδή η εφορία θα θεωρήσει κατά τεκμήριο ότι αυτό (το 50%) ανήκει στον συνδικαιούχο του λογαριασμού, που είναι και οφειλέτης του Δημοσίου, ακόμη και αν ο ίδιος δεν έχει καταθέσεις στον συγκεκριμένο λογαριασμό. Δηλαδή, αν το υπόλοιπο του λογαρισμού είναι 2.000 ευρώ και προέρχεται εξ’ ολοκληρου από μισθούς ή συντάξεις του Α συνδικαιούχου που δεν χρωστάει, η κατάσχεση έναντι του χρέους του Β συνδικαιούχου (ο οποίος χρωστάει) μπορεί να γίνει επί του ποσού των 1.000 ευρώ, δηλαδή στο 50% του διαθέσιμου υπολοίπου.
Κατόπιν, απορεί ο πρώτος δικαιούχος γιατί η εφορία του κατέσχεσε τον μισθό ή τη σύνταξη.
Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα, καθώς στην προκειμένη περίπτωση, ο Β συνδικαιούχος, μπορεί να έχει δηλώσει άλλον τραπεζικό λογαριασμό ως ακατάσχετο.
Σε κάθε περίπτωση, για να προστατευτούν όλοι οι συνδικαιούχοι, θα πρέπει να δηλώσουν και οι δύο, ως ακατάσχετο τον ίδιο λογαριασμό, διαφορετικά, όταν υπάρχουν οφειλές, θα υπάρχουν τα προβλήματα.
Η διάταξη
Σε έγγραφο της ΑΑΔΕ, που κοινοποιήθηκε πρόσφατα στη Βουλή αναφέρονται τα ακόλουθα:
"...από την ανωτέρω διάταξη νόμου προκύπτει ότι προστατεύονται ως ακατάσχετες μόνο οι καταθέσεις του ενός και μοναδικού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δηλωθέντος ως ακατάσχετου λογαριασμού και μέχρι του ύψους των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ μηνιαίως. ανεξαρτήτως προελεύσεως αυτών (δηλαδή ανεξάρτητα από το εάν αφορούν ποσά μισθοδοσίας, σύνταξης ή περιοδικά καταβαλλόμενου ασφαλιστικού βοηθήματος), προκειμένου κάθε φυσικό πρόσωπο να διασφαλίσει ένα αποδεκτό επίπεδο διαβίωσης, ακόμη και αν ο μισθός/σύνταξη του είναι κατώτερος/η αυτού.
Ο χαρακτηρισμός ενός λογαριασμού ως μισθοδοτικού ή συνταξιοδοτικού ή πίστωσης ασφαλιστικών βοηθημάτων περιοδικά καταβαλλόμενων έχει σημασία μόνο ως προς την υποχρέωση του φορολογουμένου να δηλώσει αυτόν ως τον μοναδικό ακατάσχετο λογαριασμό, εφόσον υφίσταται τέτοιος. Σε κάθε περίπτωση, τονίζεται ότι είναι υποχρεωτική η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης προκειμένου να προστατευθούν οι καταθέσεις ενός μοναδικού λογαριασμού του οφειλέτη από κατάσχεση του Δημοσίου σε βάρος του στα χέρια Πιστωτικών Ιδρυμάτων έως του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως. Εάν δεν προβεί στη δήλωση αυτή ο φορολογούμενος, οι πάσης φύσεως καταθέσεις του δεν προστατεύονται έναντι του Δημοσίου.
Επιπρόσθετα, με το άρθρο 4 του ν. 5638/1932 «περί καταθέσεως εις κοινόν λογαριασμόν», τον οποίο εφαρμόζουν τα Πιστωτικά Ιδρύματα, σε περίπτωση κατάσχεσης κοινού λογαριασμού, τεκμαίρεται αμάχητα έναντι του κατασχόντος ότι η κατάθεση ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατ’ ίσα μέρη και επομένως η κατάσχεση εκτείνεται μόνο στο μερίδιο που ανήκει στον καθού η κατάσχεση και όχι σε όλο το λογαριασμό».