Για τον ανταγωνισμό Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας - Γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης

Μία σύντομη αλλά ενδιαφέρουσα ανάλυση των σχέσεων Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, ιδωμένων από τη σκοπιά των πρόσφατων εξελίξεων που συμπεριλαμβάνουν και το Χονγκ Κονγκ, προβαίνει η ενημερωτική ιστοσελίδα 'Protagon.gr.'

Εν καιρώ πανδημίας και μετάβασης προς το πλαίσιο ανα-διαμόρφωσης των όρων κοινωνικής-οικονομικής λειτουργίας, με το σημαίνον της, κατά τους Σπύρο Σακελλαρόπουλο και Παναγιώτη Σωτήρη, σημαίνον της «αναπτυξιολάγνας ρητορικής» να τίθεται στο προσκήνιο, το Χονγκ Κονγκ και οι θεωρούμενες Κινεζικές προσπάθειες περιορισμού της αυτονομίας του, καθίστανται εκ νέου σημείο τριβής μεταξύ των δύο χωρών.

 Όπως διαβάζουμε στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα:
«Το Χονγκ Κονγκ βρίσκεται πρώτο στη λίστα των προτεραιοτήτων της κινεζικής ηγεσίας η οποία του επιφυλάσσει μόνο ένα μέλλον, εκείνο της προσαρτημένης στον εθνικό κορμό επαρχίας. Με τη συγκεκριμένη πολιτική του, το Πεκίνο επιδιώκει ντε φάκτο ακύρωση των συμφωνιών περί οικονομικής λειτουργίας και πολιτικής διοίκησης του Χονγκ Κονγκ, δηλαδή το οριστικό τέλος της αρκετά πλατιάς αυτονομίας του. Για να καταλάβουμε τη φύση του κινεζικού ενδιαφέροντος, αξίζει να επισημανθεί ότι από το μεγάλο του λιμάνι Χονγκ Κονγκ διακινείται σχεδόν όλο το εξωτερικό εμπόριο της Κίνας, γεγονός που καθιστά την αυτόνομη περιοχή κάτι παραπάνω από σημαντική για την επεκτατική κινεζική οικονομία».

 Αυτό το  στοιχείο  δεν θεωρούμε πως κομίζει χαρακτηριστικά πρωτοτυπίας, από την στιγμή όπου οι προωθούμενες, από την τοπική κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ μεταρρυθμίσεις στον τρόπο απονομής της Δικαιοσύνης τον περασμένο χρόνο αποτέλεσαν την ίδια αφορμή για την συγκρότηση ενός μαζικού κοινωνικού κινήματος, που, εν προκειμένω, παράλληλα με την δράση για την αποτροπή εφαρμογής αυτής της μεταρρύθμισης, ανέδειξε ως πρωταρχικό διακύβευμα την ταυτοτική 'διαφοροποίηση' μεταξύ Χονγκ Κονγκ και Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, ή αλλιώς, την εκδήλωση της εναντίωσης σε ό,τι νοούνταν (και νοείται) ως Κινεζικό, αυταρχικό μοντέλο κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης.

 Άρα, ενέσκηψε εμπρόθετα, ένα «ερμηνευτικό πλαίσιο», για να παραπέμψουμε στον Γκίτλιν, το οποίο και ενέγραψε τους όρους και τις αφηγήσεις μίας προωθούμενης διαδικασίας 'εκδημοκρατισμού' που συναρθρώνεται ως κοινωνικό-πολιτικό 'πράττειν' με το αίτημα περαιτέρω 'απεξάρτησης' από την Κίνα. 

 Σήμερα, η  προώθηση ενός Κινεζικού νόμου για την εθνική ασφάλεια του Χονγκ Κονγκ, διαπερνά  μία ήδη προβληματική σχέση μεταξύ κατοίκων του Χονγκ Κονγκ και της Κίνας, θέτοντας επιτακτικά το ζήτημα της αυτονομίας της περιοχής, του ελέγχου του από την Κίνα και συνακόλουθα, των ορίων άσκησης πολιτικής κυριαρχίας από την τοπική κυβέρνηση. Το  κοινωνικό κίνημα δραστηριοποιείται δραστικά, εκφράζοντας μία διαμαρτυρία διαμέσου της οποίας, ασκεί πολιτική. 

 Όπως τότε αυτή η πολιτική προκάλεσε την αντίδραση των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και της Μεγάλης Βρετανίας, έτσι και τώρα, το Χονγκ Κονγκ ως επίδικο άσκησης γεω-πολιτικής, επενεργεί στις σχέσεις των δύο χωρών, με την πανδημία του κορωνοϊού και την διαχείριση της να διαμεσολαβεί σε αυτές τις σχέσεις, επίσης. Γεωπολιτικά, γεω-στρατηγικά και οικονομικά, η περιοχή καθίσταται πολύφερνη ‘νύφη.’ 

Τώρα, παραπέμποντας εκ νέου στην αναλυτική των Σπύρου Σακελλαρόπουλου και Παναγιώτη Σωτήρη, θα κάνουμε λόγο για την «όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων», όπως αυτές αρθρώνονται στο πεδίο των σχέσεων μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, εκεί όπου και η διαχείριση της πανδημικής κρίσης, αναδεικνύει τους όρους με τους οποίους επιτελείται η παραπάνω όξυνση, σημασιοδοτώντας, κύρια από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών, την δυνατότητα μετεξέλιξη της αντι-Κινεζικής ρητορικής.

 Έτσι, προσλαμβάνεται ως υγειονομικά 'ένοχη' για την μετάδοση-εξάπλωση του κορωνοϊού (Covid-19), και παράλληλα, εντός αυτού του πλέγματος, ως 'τρίτος παίκτης' στις σχέσεις των δύο χωρών, στον ανταγωνισμό που λαμβάνει χώρα, υπεισέρχεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) που κατά τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, υιοθέτησε 'φιλο-Κινεζική' στάση. 

Ως προς το προσίδιο επίδικο του ενδο-ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού μεταξύ των δύο ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, διακρίνουμε τρία στάδια. Το πρώτο, σχετίζεται με τις οικονομικές παραμέτρους, όπως διαφαίνεται στις εντάσεις ενίοτε 'υψηλής έντασης' που προκύπτουν σχετικά με το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας '5G' και το ποιες τεχνολογικές εταιρείες να αναλάβουν την παροχή και εγκατάσταση τους.

 Το δεύτερο σημείο άπτεται του πολιτικοϊδεολογικού ανταγωνισμού που εδώ συνδέεται και με το προτιμητέο μοντέλο κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης, με την διαμόρφωση ενός «κανονιστικού προτύπου» (Κώστας Κωστής), που αντλεί και από τους συμβολισμούς που του προσδίδουν οι δύο χώρες, και το τρίτο σημείο, σημασιοδοτεί το περιεχόμενο της 'στρατιωτικοποίησης' (βλέπε την αντιπαράθεση, ως προς αυτό, Ελλάδα και Τουρκίας), υπόδειγμα το οποίο και συμπεριλαμβάνει την στάση των δύο χωρών στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής στρέφουν εκ νέου το στρατιωτικό τους ενδιαφέρον προς αυτή την γεωγραφική ζώνη με  άμεση στόχευση την συγκράτηση αύξησης της Κινέζικης παρουσίας και επιρροής, τότε, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, επαναπροσδιορίζει τους όρους της παρουσίας της στην Νοτιοανατολική Ασία, καθιστώντας αυτή την παρουσία σε απαραίτητη προϋπόθεση για την περαιτέρω διεύρυνση της. 

Η παρουσία και δη η στρατιωτική παρουσία σε αυτό το σύμπλεγμα είναι κρίσιμη, στο βαθμό που έχει να κάνει με το ενδεχόμενο (ίδια ενδεχομενικότητα) άμεσης επαφής μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων των δύο χωρών. Η Κίνα δεν προσιδιάζει μόνο προς τον άξονα ‘στρατιωτικοποίησης’ της εξωτερικής της πολιτικής, αλλά, προβαίνει στην συμπερίληψη της εντός μίας σφαιρικής στρατηγικής την οποία και δύναται να αποκαλέσουμε στρατηγική ‘αναβάθμισης.’ 

Σημαίνον είναι, η προσαρμοστικότητα και η ικανότητα ανταπόκρισης στις πολιτικές που προωθεί και στα ζητήματα που θέτουν, οι Ηνωμένες Πολιτείες, με την ιμπεριαλιστική αλυσίδα να λειτουργεί εκτατικά. Υπό αυτή την έννοια, κρίσιμη καθίσταται η στάση ευρωπαϊκών χωρών όπως και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κύρια προς την Κίνα, και το πως θα εξελιχθεί το εγχείρημα της κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας. Σε έναν ευρωπαϊκό χώρο ανισομετρίας, συντελείται μία προσπάθεια εξισορρόπησης της πολιτικής με την στρατιωτική ισχύ. 

Ο  δρόμος για την περαιτέρω  αναβάθμιση της Κινεζικής ιμπεριαλιστικής ισχύος περνάει μέσα από τον άξονα αύξησης της στρατιωτικής της παρουσίας και λειτουργικότητας, στο σημείο όπου η περιφερειακή διάσταση δύναται να συνδιαλλαγεί με την διεθνική. Το Χονγκ Κονγκ (πεδίο δράσης) με την βαρύτητα που ενέχει και για τις δύο δυνάμεις, προσλαμβάνει και συμβολικές όψεις, μεταστοιχειώνοντας το ίδιο, διαφορετικές στρατηγικές θεωρήσεις για το παρόν και το μεσοπρόθεσμο μέλλον. Και ιδίως από την Κίνα, προβάλλεται ως ζωτική προέκταση της Κινεζικής ενδοχώρας. 

 Ο ανταγωνισμός των δύο χωρών, δεν δύναται να ιδωθεί μόνο ως ανταγωνισμός 'κυριαρχίας' (στενή προσέγγιση) αλλά και υπό την συνθήκη της ικανότητα διαμόρφωσης των χαρακτηριστικών της νέας εποχής, όπου και σε κάθε brand, σε κάθε επίτευγμα, ζητείται η αντίστοιχη υπογραφή.